Pčele imaju značajno veću gustoću moždanih stanica, čak i u uporedjenju s mozgom malih ptica, koje su poznate po velikoj gustoći neurona, govori nam novo istraživanje.
Naučnici su poredili veličinu i težinu mozga različitih insekata koji sadrže nezavisne specijalizovane regije za obradu vizualnih informacija, zvukova, mirisa, pa čak i memorije. Međutim, veličina mozga, ne daje uvijek realnu sliku o njegovoj moći i mogućnostima. Razlog je taj što neke životinje – posebno one koje lete, poput ptica, imaju gušće zbijene neurone kako njihov mozak, svojom veličinom i težinom, ne bi ometao let.
Profesorka Rebecca Keating Godfrey sa Univerziteta u Arizoni i njen tim proučavali su mozak insekata koristeći nedavno razvijenu tehniku za prebrojavanje moždanih stanica. Izolirali su mozak 450 insekata koji pripadaju 32 različite vrste, uključujući pčele, ose, mrave i neke vrste muha, piše časopis New Scientist .
Istraživači su otkrili da neke pčele, posebno one iz roda Augochlorella , imaju vrlo veliki broj neurona u odnosu na veličinu mozga – oko dva
miliona po miligramu. To je više od broja neurona koje male ptice imaju, a sa druge strane, mravi u poredjenju s pčelama i osama, imaju mali mozak i relativno malo moždanih stanica. Jedna vrsta mrava analizirana u studiji imala je samo 400.000 ćelija po miligramu. Međutim, naučnici veruju da razlika u broju moždanih stanica kod insekata verovatno neće imati mnogo veze s nečim što bi se moglo nazvati inteligencijom.
Jedna od učesnica istraživanja sa Univerziteta u Arizoni, Woolfila Gronenberg, smatra da je letećim insektima vjerovatno potrebno više neurona kako bi ojačali svoju viziju potrebnu za let.
„Tkivo mozga je skupo u smislu energije, pa ako vam nije potrebno, nećete ga ni imati“, kaže Gronenberg. „Prilično guste strukture mozga primećene su kod ptica, a neke pčele imaju sličnu gustoću“, kaže profesorica Godfrey.
Pregled različitih i barem delimično urođenih obrazaca ponašanja koji isključuju proste motoričke oblike, kao što su kretanje i različiti tipovi neaktivnosti.Iako pčela ima mozak veličine zrna susama, on je sposoban za veoma kompleksne funkcije. Otkrijte njihove neverovatne sposobnosti.
1. Agresivni let: iritirane pčele lete ka uljezu, sa karakterističnim nabojem, koji nagoveštava ubod;
2. Upozoravajuće lepezanje: pčele stoje sa uzdignutim abdomenom, emitujući feromon, izbačenih žaoka, uz zujanje krilima;
3. Antenacija: uzajamni kontakt antenama među radilicama, bez razmene hrane, kako bi se potvrdila pripadnost pčelinjoj zajednici;
4. Praćenje plesa; pčela prati plesanje druge pčele kako bi se saznala informaciju o ciljanoj lokaciji bogatoj hranom;
5. Praćenje matice; biti deo matičine pratnje, povremeno je lizati i dodirivati antenama;
6. Ujedanje uljeza: pčele ponekada uljeze ne ubadaju nego ujedaju;
7. Traženje hrane; dodirivanje antenom druge radilice kako bi se od nje izmamila hrana;
8. Kratka piska: signal kojim pčele koje prate ples izazivaju prekidanje plesa;
9. Inkubacija legla: pritiskanje telom ćelije sa leglom radi zagrevanja (kontrakcijom mišića toraksa);
10. Izgradnja saća: oblikovanje ćelija od tek izlučenog voska; radilična, trutovska i matična larva iziskuju ćelije različitih dimenzija, zbog čega je neophodno da pčele poseduju različite motoričke sposobnosti da bi mogle da ih konstruišu;
11. Bučno pretrčavanje: u grozdu roja, neke pčele na specifičan način pretrčavaju kroz grozd, kako bi signalizirale da je došao trenutak za uzletanje;
12. Poklapanje saća: zatvaranje ćelije sa larvom;
13. Čišćenje ćelije: uklanjanje otpadaka iz praznih ćelija saća;
14. Žvakanje polena sa radilica: žvakanje polena iz korpica sa nogu druge radilice;
15. Grickanje košnice: grickanje mandibulama zidova košnice koji okružuju saće;
16. Deoba zajednice; veliki broj radilica, zajedno sa starom maticom, napušta staru košnicu, kako bi se premestio u novi dom. Proces pripreme deobe obuhvata razne oblike individualnog ponašanja.
17. Uklanjanje leševa: uklanjanje mrtvih pčela iz košnice;
18. Vibriranje abdomenom: pčela stoji vibrirajući abdomenom gore i dole; često se držeći za drugu radilicu tokom priprema za neku ozbiljnu aktivnost (npr. rojenje);
19. Polaganje jaja; polaganje neoplođenih jaja u ćelije saća;
20. Izbacivanje trutova: krajem leta, radilice ujedaju trutove, izbacuju ih napolje iz košnice a ponekada ih i ubadaju;
21. Istezanje organa za uzimanje hrane; izduživanje jezika kako bi se zahvatila mala kap nektara;
22. Lepezanje krilima: provetravanje košnice lepezanjem krilima;
23. Ishrana larve: ubacivanje glave u ćeliju kako bi se nahranila larva;
24. Ishrana matice/radilice: povraćanje kapi nektara koju primalac usisava;
25. Uzimanje hrane: pružanje jezika među mandibule druge radilice kako bi se prihvatio nektar;
26. Prihvatiti bištenje: Pčela stoji raširenih krila kako bi je druga pčela očistila svojim mandibulama (čeljustima);
27. Bištiti sebe: čistiti sebe usnim aparatom ili nogama;
28. Bištiti radilicu: čistiti pčelu iz iste košnice pomoću mandibula;
29. Stražarenje: na ulazu u košnicu pčela ispituje pridošlice i napada potencijalne uljeze;
30. Kontrola ćelija sa leglom: pčela ubacuje glavu u ćeliju kako bi utvrdila stanje u kom se nalazi larva;
31. Ispitivanje potencijalnih lokacija za novo gnezdo: testiranje šupljina (najčešće drveta) kako bi se utvrdilo da li su prikladne za novo stanište;
32. Bočni pokreti („higijenski ples“): radilica stoji i njiše se telom s jedne na drugu stranu; ovakvo ponašanje je veoma često posledica bištenja od strane druge pčele;
33. Dodirivanje poklopljenih ćelija usnim aparatom: radilica šeta po poklopljenom leglu ili poklopljenim rezervama hrane, dodirujući vosak brzim pokretima mandibula;
34. Sakupljanje nektara: sisanje nektara sa cvetova;
35. Skladištenje nektara: „kućne radilice“ prihvataju hranu od sakupljačica i deponuju je u medišne ćelije;
36. Orijentacioni letovi: letovi oko košnice s ciljem upoznavanja sa karakterističnim orijentirima iz okruženja;
37. Pakovanje polena: „čvrsto“ pakovanje polena u ćelije saća;
38. Piska u roju: javlja se tokom priprema za uzletanje roja na novu lokaciju;
39. Prikupljanje polena: podrazumeva sakupljanje praškastog polena iz cvetova, njegovo bištenje sa tela pčela i pakovanje u specijalizovane dlakave strukture na nogama (korpice za polen);
40. Sprečavanje borbe među maticama: kada se izvedu nove matice, radilice koriste raznovrsne taktike kako bi ih zadržale na međusobnoj udaljenosti;
41. Sakupljanje smole: sakupljanje smole sa drveća i njeno transportovanje u košnicu, u korpicama za polen, gde će biti iskorišćene za propolizaciju staništa;
42. Rad sa smolom unutar košnice: pečaćenje rupa i pukotina u košnici;
43. Grabež: upadanje u druge košnice kako bi se opljačkao nektar;
44. Kružni ples: specifini pokreti koji ukazuju drugim pčelama da se u blizini košnice nalazi izvor hrane;
45. Potraga za hranom: potraga za odgovarajućim cvetnim resursima kako bi se obučile druge pčele da ih iskoriste;
46. Potraga za novom lokacijom gnezda: pčele iz roja pretražuju okruženje u nameri da pronađu potencijalne lokacije za gnezdo;
47. Srpasti ples: javlja se na prelazu između kružnog i njihajućeg plesa;
48. „Sterzeln“: podizanje abdomena i emitovanje feromona, uz lepezanje krilima;
49. Ubadanje: napadanje i ubadanje životinje koja je „prepoznata“ kao uljez;
50. Navođenje brzim proletanjem: dobro obaveštene izvidnice navode roj prema novoj lokaciji gnezda izvodeći upadljive prelete iznad roja;
51. Formiranje grozda roja: posle deobe zajednice, roj se skrašava na privremenoj lokaciji, recimo, grani drveta, kako bi tragao za novim staništem;
52. Podrhtavajući ples: osoben „trzavi ples“, čija signalna funkcija do danas nije u potpunosti razjašnjena;
53. Osvrtanje: stereotipno ponašanje pčele tokom leta s ciljem memorisanja novog izvora hrane ili ulaza u košnicu;
54. Otklapanje legla: uklanjanje voštanih poklopaca ćelija sa leglom pomoću mandibula;
55. Istovar polena: radilica grebe polen sa nogu i ubacuje ga u ćelije saća;
56. Njišući ples: repetitivno kretanje u obliku broja osam, s ciljem ukazivanja na lokaciju izvora hrane;
57. Sakupljanje vode: pčele tragaju za svežom vodom, da bi je usisale i vratile u košnicu;
58. Hlađenje vodom: kako bi sprečile pregrevanje, pčele raspršuju vodu po saću, lepezajući pri tom kako bi izazvale njeno isparavanje;
59. Policijski nadzor: uklanjanje jaja koja su položile druge radilice.
Izvor: Elementarijum
https://www.rts.rs/page/magazine/ci/story/2520/nauka/4312202/gustina-mozdanih-celija-kod-pcela.html
Autor teksta