Randy Oliver Архиве - Medpcelarskimagazin

Randy Oliver“O starim pcelama“

HONEYBEEKEEPINGMAGAZINE Medpčelarskimagazin/početna Kontakt Košnice Ivanić MEDPCELARSKIMAGAZIN.MVBYTE.COM PRIJATELJI SAJTA Pritisni i saznaj više Pritisni i saznaj više Pritisni i saznaj više Randy Oliver O starim pčelama-Prvi deo teksta! Stare pčele /Bez pčela? (1 deo) Pise:Randy OliverPreveo i obradio D.Radanovic Jednog dana dok je bio profesor Alberta Anstajna(Albert Einstein) je posetio student. „Pitanja na ovogodišnjem ispitu su ista kao i prošle godine!“ Uzviknuo je mladi čovek.„Da“, odgovorio je Anstajn, „ali ove godine svi su odgovori različiti.“ Pčelari danas mogu osetiti da su u sličnoj situaciji.Nacin upravljanja pcelinjim kolonijama koji je prethodno bio uspešan sad vec ne funkcionise!Neočekivani gubici kolonija jedu našu marzu i zaradu a mi svakog proleca ponovo krecemo ispocetka!Ipak, budući da sam optimističan, mislim da se počinjem baviti situacijom! Nivo proteina Unos proteina novo nastalih pčela nedavno je povezan s njihovim kasnijim ponašanjem (Nelson, et al. 2007). Autori su otkrili da pčele s niskim nivoima vitellogenina počinju se hraniti ranije u životu, te imaju tendenciju da uzimaju više nektara nego polena (pelud). Ovo je podmukao efekat nedostatka polena u koloniji -jer pcele ranije pocinju da se hrane nektarom te brze i stare (Istraživanja o ovoj temi su u toku a ponekad su i kontradiktornima – vidi Matila i Otis, 2006). „Plata“ koju pcele iz kolonije dobijaju svakodnevno je bogata proteinima. Schmickl & Crailsheim (2004) ističu da polen koji se donese u kosnicu se obradjuje u proteinski mlec.. Budući da imunološki sistem pcele zavisi od vitelogenina, njihov životni vek kao seniora delomično je ograničen ukoliko im je unos polena bio ogranicen! Zamislite situaciju da je tokom suse pcelama tesko locirati i doneti polen u kosnicu te zato nema dovoljno sredstava i resursa za održavanje vlastitih nivoa proteina u telu pcela(ili kada danima neprestano pada kisa).Tada pcelinje drustvo(kolonija) pojede sav dostupan polen za nekoliko dana. Pcele tada mogu kanibalizovati (pojesti) jaja i mlađe larve te su na kraju prisiljene da koriste belančevine iz vlastitog tela kako bi nastavile hraniti najstarije larve do njihove pune zrelosti.S praktičnog stajališta, važno je zapamtiti da nizak nivo proteina u koloniji ne samo da pokreće prerano starenje pčela, već će opterećivati imunološki sustav celog pcelinjeg drustva( kolonije) čime bi kolonija u celosti bila osetljivija na bilo koju bolest. Takodje mi pčelari moramo biti oprezni prilikom prihrane pcela sa dodacima koji sadrze proteine ili šećer. Slab kvalitet sastojaka – poput starenja brašna od soje ili ‘off spec’ HFCS može biti vrlo otrovan za pčele. Osim toga pcele mogu biti otrovane mikotoksinima (gljivičnim toksinima) u fermentiranom nektaru ili šećernom sirupu,sto dovodi do velikih gubitaka (Manning 2008). Opće infekcije Bolesne pčele su kratkotrajne pčele. Pčele koje su se morale boriti protiv infekcije (bakterijske ili virusne) ili parazitizma (varoa) kada su bile larve ili kasnije ,nikad ne mogu doseći svoj puni potencijal kao odrasle pcele. Odrasle pčele imaju svoj vlastiti skup problema. Izletnica koji nosi varou ili je zaražena nozemom ima manje šanse da se vrati u kosnicu od neparazirane pčele.. Ili se možda namerno ne vracaju kuci? – „Ovo se ponašanje može tumačiti kao uklanjanje patogena, koje služi kao obrambeni mehanizam protiv bolesti a koji smanjuje količinu parazita ili patogena kolonije“ (Kralj, et al. 2006). Priroda je verovatno favorizovala ponašanje u kojem se bolesne pcele uklanjaju iz košnice a da pri tom pogrebne pčele ne moraju da ih izbacuju iz kosnice. Kada se kod pčela pojavi patogen ili parazit, onda se aktivira imunološki sistem. Taj je postupak metabolički skup (Moret & Schmid-Hempel, 2000). Pčela (ili kolonija) koja se bori protiv bolesti zahteva više hrane i nije tako produktivna. Dodatni metabolički napor posebno kad je hladno ,moze biti previse za jednu pcelu.Za stariju pčelu s niskim titrom vitelogenina, slično kao kod starijeg pothranjenog čoveka, i manja bolest može biti smrtonosna. Paraziti Ipak, u posljednjih 25 godina dosla su tri nova ozbiljna igrača: trahealne grinje 1984., varia grinje 1988. i Nosema ceranae (očito) negde u protekloj deceniji.Ti paraziti nisu tiho ušli na scenu već su svaki pokušali uništiti pcelu.Oni su dodavali neprekidno nove napore za naše zlostavljane pčele, njihovo slabljenje, suzbijanje njihovih imunoloških sistema, stvaranje ulaznih tacaka za patogene i dodavanje potpuno novih vektora za viruse. Unutarnji parazit, nosema, odavno se naziva „nevidljivim ubicom“, jer skraćivanjem životnog veka žrtve, može uništiti koloniju bez vidljivih simptoma. Dr. Mariano Higes detaljno je opisao patologiju N. ceranae koja može dovesti do kolapsa kolonije. Sama nosema može biti loša za koloniju, ali u skladu s lošom prehranom i / ili virusima, to može biti razorno. Zaista neki pcelinji virusi se nalaze samo u kombinaciji s nosema infekcijom.Nosema može imati dodatni učinak na populaciju kolonija. Neki starija istraživanja (Fisher 1964) ukazuju na to da infekcija nosemom povećava nivo juvenilnog hormona (JH) kod insekata. U slučaju medonosnih pčela, JH je antagonistička na vitellogenin, a viši nivo JH bi uzrokovao prerano starenje.Razgovarao sam sa JH stručnjakom dr. Zacharyom Huangom i vitelogeninskim stručnjakom dr. Gro Amdamom o tome. Dr. Huang ima neobjavljene podatke koji pokazuju da nosema ne proizvodi direktno JH, no da zaražene pčele mogu zaista imati povišene JH titre, što uzrokuje da se pčele počnu rano hraniti. (U nekim kolonijama, pčele ne reaguju na infekciju pokazujući raniju hranidbu, ali nije kontrolisao ove kolonije kako bi video jesu li zaražene pčele takodje imale veće JH titre). Stvarni mehanizam nije određen, ali verovatno uključuje vitellogenin, baš kao i kod zdravih pčela.Razlika između kolonije i kolonija kao odgovor na infekciju nosemom je značajna, jer može objasniti zašto je nosema teža i opasnija u nekim kolonijama od drugih. Sve što inducira pčele u koloniji za početak hranjenja u ranijoj dobi, ubrzace starenje radilica i ograničiti napredak u pcelinjem drustvu.Parazitske grinje takodje su jasno pokazale svoj uticaj na dugovečnost pčela. I varroa i trahealni paraziti mogu uzrokovati depopulaciju kolonija. Trahealna grinja je naročito opasna pri zimovanju pčela, a varroa grinja u jesen i na zimske pčele. S praktičnog stajališta, pitanje je da li parazit u stvari uništava koloniju, ili ga samo priprema za kobni udarac od jednog ili više virusa. Kontrolisite parazite a pčele uopsteno mogu zadržavati virusne infekcije na niskom nivou i same! Izvor Old Bees/ Cold bees/ No bees? Part 2 Randy Oliver je moj omiljeni pcelarski autoritet a njegovi tekstovi su riznica znanja i iskustva koje ovaj pcelar i biolog ima.Hteo

R.Oliver Problem varoe(o Amitrazu)

HONEYBEEKEEPINGMAGAZINE Medpčelarskimagazin/početna Kontakt Košnice Ivanić MEDPCELARSKIMAGAZIN.MVBYTE.COM PRIJATELJI SAJTA Pritisni i saznaj više Pritisni i saznaj više Pritisni i saznaj više Randy Oliver Problem varoe-O Amitrazu,otpornosti,itd Amitraz,otpornost varoe na amitraz,otpornost pcela na Varou Legenda kaže da je kralj Sizif bio osuđen na izluđujuci zadatak svakodnevno kotrljanja goleme stene na vrh brda, a kad bi stenu popeo na vrh brda morao je to da radi ispocetka i tako u vecnost.Sizif je bio kažnjen jer je mislio da je pametniji od bogova. U modernim vremenima, mi pčelari smo ukleti da neprestano unistavamo varou da bi drustva pcela prezivela do iduce sezone. Možda smo i mi pcelari kaznjeni jer mislimo da smo pametniji od Majke prirode Pise Randy OliverScientificBeekeeping.com The Varroa Problem: Part 1First published in: American Bee Journal, November 2016Preveo i obradio D.Radanovic Varroa destruktor započeo je invaziju na populacije medonosnih pčela Severne Amerike krajem osamdesetih godina. Slika 1. Uticaj najezde novih parazita kulminirao je ozbiljnim nedostatkom pčela za oprašivanje badema zimi 2004/2005. Kao što je još gore, još uvek imamo još potencijalnih napadača – briga o Tropilaelapsu, Vespa velutina i patuljastog meda (Apis florea). Varroa se prvi put pojavila u mojim kolonijama u Kaliforniji 1993. godine. Tokom proteklih 23 godina, varoa je u početku opustosila moju delatnost , a zatim je postao lako raditi sa Apistanovim trakama, a onda fluvalinati a zatim kratko sa coumaphos. Tada sam izgubio veru u sintetičke miticide , a od 2000. se borim drugim metodama i tretmanima (timol, mravlja i oksalna kiselina). Moj vlastiti izbor, miticid amitraz spasio je našu komercijalnu pcelarsku industriju. U ranim godinama, kada su grinje brzo razvile otpornost na kumafos, za kratko vreme nije bilo pravno delotvornog sintetickog miticida. Amitraz je bio čudo i spasitelj, a mnogi su ga brzo usvojili. Kako se DWV (virus deformisanih krila) razvio, bolji pčelari počeli su da shvatajuda čak i prilično niske razine varoe nanose stetu produktivnosti i opstanku njihovih kolonija. Mnogi od najuspesnijih komercijalnih pčelara već su dugo zavisili o redovnim primenama amitraza kako bi u većinu sezona zadržali stopu infekcije grinjama ispod nivoa od 1%, a pčelarska industrija se oporavila posljednjih godina. Problem Koji Dolazi? Ali dobre stvari retko traju zauvijek. Kao i kod ostalih sintetičkih miticida ograničenih na uski način delovanja, ponovljeno i neprekinuto korištenje proizvoda naterao je napasnika Varou da razvije otpornost. Fluvalinat, na primer, počeo je propadati nakon otprilike šest godina, a samo povećanjem doze do ekstremnih nivoa pčelari su mogli produžiti njegove efekte (Slika 2). Slika 2.Delotvornost svakog miticida pokazuje intenzitet njegove boje. Nakon razdoblja odustajanja od njih,fluvalinat i kumafos ponovno su se vratili svojoj delotvornosti. U Kaliforniji, kumafos je postao nedeletvoran nakon samo tri sezone korištenja. Amitraz, na moje veliko iznenađenje, kontinuirano (i prilično uspešno) koriste mnogi pčelari vec 15 godina. Ali čini se da je evolucija napokon uhvaćena s amitrazom (Slika 3.) i postoje znakovi da se stvari možda mijenjaju … R.Oliver Problem varoe(o Amitrazu) Slika 3. Zelene eksplozije ukazuju na područja u kojima su istraživači ili pčelari izvestili o smanjenoj delotvornosti ili neuspehu amitraza u suzbijanju varoe. Ovde u Kaliforniji, pčelari koji su bili sposobni kontrolisati grinje s dve primene amitraza u sezoni sada su prisiljeni primeniti tretman 6-10 puta. Ovo može predvidjeti … Kraj Sizifovih muka ? Kada je varroa prvi put napala naše pčele, bile su apsolutno nespremne za ovaj novi vektor virusa. Pre invazije parazitskih grinja na severnoameričku pčelinju populaciju, primarni način prenosa virusa bio je putem fekalne oralne rute. Kao što je navedeno od strane legendarnog pčelinjeg virologa dr. Leslie Bailey, pčele imaju snažan imunitet na infekciju kroz creva Ali varoa, ubrizgavanjem viriona direktno u krvotok pčela, sve je promenila… Da smo mi pčelari jednostavno stajali po strani i dopustili da priroda uzme svoj smer, naše pčele bi prilično brzo razvile otpornost na varou (što se vidi povratkom divljih populacija pcela),) ali svi komercijalni pčelari pretrpeli bi gubitke, poljoprivreda takodje.. To se jednostavno neće dogoditi. Kao i kod bilo koje druge poljoprivredne industrije, borili smo se s novom štetocinom s pesticidima. Ali to nam je samo kupilo vreme – to nije dugoročno rešenje. Dobra je vest da su u sledećih trideset godina i prirodna mutacija i brutalni selektivni pritisak, kao i selektivni uzgoj sada povećali učestalost osobine otpora pcela grinji, posebno u divljoj populaciji. Sad stojimo u trenutku u kojem je naša zajednička pčelarska praksa postala samo-trajna prepreka prirodnom toku evolucije ka pcelama otpornim na varou. S predstojećim neuspehom amitraza, komercijalni pčelari će biti prisiljeni preseliti se na plan B za upravljanje varoama. Licno sam primenjivao takve metode već 16 godina, iako je nepraktično, oduzima puno vremena, skupo je i teže nego jednostavno stavljanje nekoliko traka u svaku košnicu nekoliko puta godišnje. Samo je samo pitanje vremena kada amitraz nece moci uspesno kontrolisati grinje adekvatno, upravljanje grinjama verojatno će postati težak teret za mnoge. I to bi nas konačno moglo dovesti do tačke na kojem veliki kupci matica počinju zahtevati bolju otpornost na varou od uzgajivača. Srećom, zbog napornog rada mnogih (uglavnom manjih) pčelara i istraživača, imamo neke obećavajuće reultate . Uz sreću, Sizif će konačno gurnuti onu prokletu gromadu preko brda, a naše će pčele preuzeti odgovornost za upravljanje vlastitim zivotima. U tu svrhu, ovaj članak započinje novu seriju tekstova o ovoj temi. Link za ceo originalni tekst na sajtu R.Olivera (detaljno i vrhunski napisano) The Varroa Problem: Part 1 Randy Oliver je moj omiljeni pcelarski autoritet a njegovi tekstovi su riznica znanja i iskustva koje ovaj pcelar i biolog ima.Hteo sam njegove tekstove na ovom sajtu i poslao mu email.Nestrpljivo sam ocekivao odgovor. Oliver je ljubazno odgovorio na moju poruku,dozvolio publikovanje teksta i na moju molbu,cak nam je poslao i pozdrav za citaoce ovog sajta i pcelare na Balkanu!Veliki pcelar i biolog a jos veci covek!Hvala Olivere!😃 Pozdrav R.Olivera citaocima i pcelarima na Balkanu! Randy Oliver Autor teksta Počeo sam sa pcelarstvom 1966. godine, završio univerzitetski stepen bioloških nauka-entomologiju i drzim oko 1000-1500 košnica sa mojim sinovima.Počeo sam pisati za Američki Bee Journal u 2006. gotovo svakog meseca.Redovno ažuriram članke na svom sajtu .Adresa mog sajta jehttp://scientificbeekeeping.com/scientific-beekeeping-newsletter/ Mi smo najčitaniji pčelarski sajt u regionu -Brojač pregleda Reklamirajte svoje proizvode na sajtu PRITISNI I KONTAKTIRAJ NAS Pet godine od postojanja sajta (2016 god)- i

Vitelogenin-PROTEIN kOJI DAJE ZIVOT KOSNICI

R.Oliver Vitelogenin- PROTEIN OJI DAJE ZIVOT KOSNICI

HONEYBEEKEEPINGMAGAZINE Medpčelarskimagazin/početna Kontakt Košnice Ivanić MEDPCELARSKIMAGAZIN.MVBYTE.COM PRIJATELJI SAJTA Pritisni i saznaj više Pritisni i saznaj više Pritisni i saznaj više Randy Oliver Vitelogenin- PROTEIN KOJI DAJE ŽIVOT KOŠNICI Proten koji daje zivot kosnici Pise Randy Oliver Preveo,pripremio Haris Hadzic Evolucijski gledano naše europske medonosne pčele su tropski insekti koji su migrirali u hladnije krajeve i razvile izuzetne sposobnosti kada je u pitanju opstanak,razmnožavanje i prezervacija hrane. Ako bi vam rekao da u pčelama postoji molekula koja je zadužena za proteinske rezerve i koja mogućava stvaranje matične mliječi, prudužava život matice i zimskih pčela, osnova je njihovog imunološkog sistema, omogućava rast i razvoj zajednice kada nema unosa polena i utiče na ponašanje pčela sakupljačica ,da li bi to izazvalo vašu pažnju ?Ime tog proteina je vitelogenin. Pčele pored toga što sakupljaju svoje rezerve u formi polena i meda u saće one također talože proteinske rezerve u svom tijelu u formi vitelogenina. Vitelogenin je gluko lipoprotein što znači da je sastavljen od glukoze 2%, masti 7% i proteina 91% . Proteini su osnova svake hrane pa tako je i kod pčela. Pčele svoje proteine dobijaju u formi polena. Ako želimo da shvatimo kako funkcionišu pčele sa velikim rezervama proteina i kako funkcionišu pčele koje nisu zadovoljile svoje potrebe za proteinima onda moramo objasniti čitav proces unosa, skladištenja i konzumacije polena u pčelinjem društvu. Najbolje vrijeme kada možemo vidjeti da su proteinske potrebe zadovoljenje jest proljeće, tada prilikom pregleda vidimo da se mlade larve doslovno kupaju u mliječu, vidimo mnoštvo trutovskog legla; pčele uzgajaju trutove kad su proteinske potrebe zadovoljene a to može biti kroz cijelu godinu ako je zajednica izuzetno zdrava i jaka. Dakle- pčele skupljaju i donose polen u svoje stanište i talože ga neposredno iznad legla. Mlada pčela koja se tek izlegla prvo uzima dozu svježeg nektara pa se u naredna 2 dana hrani polenom. Petog dana svog života njene žlijezde za lučenje mliječa su potpuno razvijene i ona postaje njegovateljica. Briga za mlade kod drugih životinja se može pokazati kao skrb do određene dobi i onda se mladi brinu sami za sebe, mladi se mogu hraniti istom hranom kao i starije jedinke što je slučaj kod ptica, za razliku od njih pčele imaju nevjerovatnu sposobnost da hrane svoje leglo, buduće članove svog društva mliječastim sekretom koje proizvode iz svog tijela- matičnu mliječ i „pčelinje mlijeko“. Oni su produkt potpuno razvijenih žlijezda pčela njegovateljica. Radiličko leglo dobija mliječ u svoja prva dva dana koja se sastoji od mastima bogatog sekreta iz mandibularnih žlijezda i proteinom bogatih sekreta koje luče iz hipafarangalnih žlijezda. Poslije dva dana, njegovateljice ih hrane „pčelinjim mlijekom“ mješavinom matične mliječi i nektara iz saća. Hrana za larve je ispočetka sastavljena od jednostavnih šečera (glukoze) i kasnije se pretvara u složenije šečere (fruktozu). Buduće matice će biti hranjene matičnom mliječi cijelo vrijeme, matična mliječ ima visok udio šećera, proizvedena je istom količinom iz obje žlijezde i imaju drugačiji vitaminski sadržaj. Kvalitet mliječa je određen visinom vitelogenina u pčelinjem tijelu. Ako su društva jaka i ostanu nekoliko dana bez unosa svježeg polena može se desiti da pčele njegovateljice uzimaju svoje proteinske rezerve iz svog tijela. Veći pad proteinskih rezervi i pčele njegovateljice će zanemariti tek izležene larve i posvetiti se onima koje trebaju da budu zaklopljene. Krajnji znak da su pčele gladne je kad njegovateljice„pojedu“ tek izležene larve i recikliraju ih u matičnu mliječ i nahrane larve koje su prije izležene. Takve larve će biti zaklopljene prije vremena i pčele će biti izuzetno sitne jer nisu imale vremena da se razviju jer nisu dobile potrebnu količinu hrane. U fiziologiji i ponašanju pčela vitelogenin ne služi samo kao rezervoar hrane,pčele su od njega načinile puno više. On služi kao osnovna komponenta imunološkog sistema pčela, kod sinteze matične mliječi, kao regulator hormona, produžuje život matica i pčela sakupljačica. Zadržat ćemo se kod regulacije hormona i životnog vijeka pčela sakupljačica. Juvenilni hormon se javlja kod insekata i vezan je za rast i razvoj insekata. Juvenilni hormon i vitelogenin su antagonističkom odnosu što znači da poništavaju jedan drugog. Ako je juvenilni hormon visok a vitelogenin nizak to će praktički značiti da su pčele proskočile svoju razvojnu fazu zbog stresa i počele rano sa sakupljačkim aktivnostima. Da približim još bliže, ako su mlade pčele postale gladne one će zanemariti njegu legla i početi ranije sa sakupljačkim aktivnostima i preferirat će nektar. Ako su pčele hranjene normalno i imaju normalan razvoj one će opet preferirat da traže nektar. Situacija u kojoj je vitelogenin visok a juvenilni hormon nizak znači da će pčele kasnije početi sa sakupljačkim aktivnostima i preferirat će donošenje polena. To je sasvim logično s obzirom da će gladna zajednica preskakati sa brigom o leglu a jaka zajednica će povećati brigu o leglu i svoje rezerve jer ima namjeru da se roji. Ono što je izuzetno važno u ovo vrijeme su zimske pčele i njihova korelacija sa vitelogeninom.Dakle europske medonosne pčele su našle način za vremensku adaptaciju tako što svoje proteinske rezerve sačuvaju u svom tijelu i mogu da prežive samo na medu. Da, med je osnovna energetska hrana pčela. To je omogućilo prilično veliku skupinu jedinki kroz cijelu godinu. Zimske pčele koje se rađaju u kasnu jesen imaju manje legla oko kojeg se trebaju brinuti, te stoga svoje tijelo napune rezervama hrane koje će im biti dovoljne za dugu i tešku zimu. Zimske pčele su nakupile vitelogenina i što bolje shvatimo ovaj koncept to će nam se bolje odraziti cijela pčelarska godina. Od proljetnog razvoja društva do količine meda koje će društva proizvesti.. Randy Oliver je moj omiljeni pcelarski autoritet a njegovi tekstovi su riznica znanja i iskustva koje ovaj pcelar i biolog ima.Hteo sam njegove tekstove na ovom sajtu i poslao mu email.Nestrpljivo sam ocekivao odgovor. Oliver je ljubazno odgovorio na moju poruku,dozvolio publikovanje teksta i na moju molbu,cak nam je poslao i pozdrav za citaoce ovog sajta i pcelare na Balkanu!Veliki pcelar i biolog a jos veci covek!Hvala Olivere😂!Zahvaljujem se Harisu Hadzicu koji je odlicno preveo,sazeo i pripremio ovaj tekst.Tekst u celosti (sa mnogo vise informacija,detalja i objasnjenja -da bi vam bilo sve